W ramach unijnego Generalnego Systemu Preferencji Taryfowych, dzięki znoszeniu lub obniżaniu stawek celnych, przyznawane są krajom rozwijającym się preferencyjne warunki. To korzystne rozwiązanie dla rodzimych importerów.
Sprowadzając z krajów objętych Generalnym Systemem Preferencji Celnych, towar, importer zapłaci mniejsze cło lub wcale go nie zapłaci. O szczegółowe warunki importerzy zawsze mogą podpytać agentów celnych.
Obecnie obowiązujący Generalny System Preferencji Celnych Unii Europejskiej funkcjonuje od 2001 roku, choć jego podwaliny stworzono znacznie dawniej, bo w 1968 roku. Opiera się na przyznaniu tak zwanym „krajom rozwijającym się” i „najmniej rozwiniętym” przywilejów, polegających na redukcji cła dla ichnich eksporterów lub jego całkowitemu zniesieniu. Nie przewiduje zasady wzajemności i każdym przypadku ma autonomiczny charakter. A wszystko pod szczytnym hasłem „Rozwój przez handel” i ubrane w szlachetną ideę zmniejszania w owych krajach skali ubóstwa i promowania polityki zrównoważonego rozwoju. Przy okazji jednak kraje unijne stwarzają sobie w ten sposób łatwiejszy dostęp do tych rynków dla własnych importerów.
System przyznaje krajom „najmniej rozwiniętym” bezcłowy dostęp do unijnego rynku wszystkim produktom, z wyjątkiem: broni, amunicji, bananów, ryżu i cukru. Fajne zestawienie, nieprawdaż? 😉
Co jakiś czas dokonuje się weryfikacji przynależności do „klubu, korzystających z preferencji celnych”. Z listy beneficjentów skreśla się te państwa, które uzyskały wysoki poziom eksportu towarów lub osiągnęły odpowiedni poziom rozwoju mierzony wielkością PKB per capita. W sytuacji gdy dany kraj wymagany pułap osiągnie w jednym tylko sektorze, wówczas stosuje się wobec niego procedurę stopniowego wyłączenia (tzw. graduation).
Według prognoz w obecnym cyklu GSP (2009-2019) dodatnia graduacja, czyli przyjęcia do grona tych, którzy w pełni skorzystają z dobrodziejstw systemu, stanie się udziałem m.in. Wietnamu (obuwie, nakrycia głowy, parasolki), ujemna zaś – Algierii (minerały), Indii (biżuteria) oraz Indonezji (wyroby drewniane).
Importer musi mieć tzw. FORM A od eksportera – dokument ten uprawnia do zastosowania w Polsce przy odprawie celnej preferencyjnych stawek. Przekaz dla importerów jest następujący: sprowadzając towar do Polski, warto przeanalizować listę aktualnych beneficjentów Generalnego Systemu Preferencji Celnych. Choćby po to, by zminimalizować koszty transakcji 🙂
